Hoe coach Hamadoun kinderen sterker maakt

Gekleed in een felblauw trainingspak valt Hamadoun op tussen een stuk rode aarde in Mopti, Mali. Hij legt de regels van een ‘driebenige’ race uit aan de twintig kinderen die gretig in groepjes voor hem staan. Dan beweegt hij zich tussen de groepjes van twee en bindt het rechterbeen van een kind vast aan het linkerbeen van zijn partner met een lang stuk touw.

Als de race begint, wankelen de kinderen over het veld, lachend terwijl ze proberen tegelijkertijd te bewegen. Het spel, ‘Lopen op drie benen’, maakt kinderen blij en leert ze tegelijkertijd hoe belangrijk samenwerking is.

Een spel over samenwerken is vooral zinvol nu er in delen van Mali conflicten zijn. Meer dan 390.000 mensen zijn op de vlucht en 1,6 miljoen kinderen hebben dringend bescherming nodig tegen geweld en misbruik.

Veel van de kinderen die Hamadoun opvangt, hebben terreur meegemaakt. Ze zijn uit hun huizen gevlucht en hebben gezien hoe hun familieleden werden vermoord, hoe hun leraren werden bedreigd en hun scholen aangevallen. “De kinderen hadden erg veel te maken met stress en trauma,” zegt Hamadoun. “Ze hadden geen plezier meer met elkaar. Het was ieder voor zich.”

Extreem geweld meemaken kan het emotionele welzijn van kinderen schaden. Dit kunnen ze voelen tot ze volwassen zijn. Door de veilige plek van Hamadoun voelen de kinderen zich beter. Hier kunnen ze spelen, praten en krijgen ze steun.

De kinderen, die eerst stil en teruggetrokken waren, kwamen nu samen over de finish en juichten blij. Even vergaten ze de oorlog.

HOE SPELEN HELPT HERSTELLEN

Lopen op drie benen is één van de spellen die de kinderen met Hamadoun doen. Hij is één van de 80 coaches van Right To Play in het EMPOWER-project. Dankzij dit project, dat wordt betaald door de Canadese overheid, krijgen kinderen van zes tot twaalf jaar in de conflictgebieden Gao en Mopti hulp om beter te leren lezen en belangrijke vaardigheden te leren – en dat allemaal door de kracht van spelen.

Het conflict heeft het onderwijs in Mali ernstig verstoord. Ongeveer 1700 scholen zijn gesloten. Onveiligheid, armoede, kinderarbeid en gedwongen huwelijken zijn allemaal zaken waardoor meer dan twee miljoen kinderen niet meer naar school gaan. Als gevolg hiervan heeft tweederde van de leerlingen in groep 4 en bijna 90% van de leerlingen in groep 7 de basisvaardigheden lezen en schrijven niet onder de knie.

Meer dan 37.000 kinderen die leven in conflictgebieden krijgen dankzij EMPOWER beter onderwijs. Maar Hamadoun weet dat verdriet en trauma het leren moeilijk maken. Daarom helpt hij kinderen niet alleen met school, maar ook om zich sterker en zelfverzekerder te voelen. Dat is een belangrijk deel van zijn werk als coach.

Hamadoun weet hoe moeilijk het is voor kinderen die op de vlucht zijn, omdat hij het zelf ook heeft meegemaakt. Toen hij 28 was, kwamen bewakers vroeg in de ochtend naar zijn huis en moesten hij en zijn familie hun dorp verlaten. Ze reisden dagenlang met een kar en motor naar Mopti.

Hamadoun bleef bewegen en speelde met kinderen uit zijn buurt om zijn angst te vergeten. Hij wist toen nog niet dat spelen heel belangrijk is voor je gevoel en groei.

“We wisten dat spelen iemand fysiek sterker kon maken,” zegt Hamadoun. “Maar dat het de ontwikkeling van je denkvermogen kon verbeteren, of dat spelen stress kon verminderen? Door de training van Right To Play hebben we dit ontdekt.”

Omdat kinderen eerst leren denken voordat ze goed kunnen praten, laten ze hun gevoelens vaak zien door te spelen. Door te spelen zijn ze ook beter beschermd tegen psychologische effecten van trauma. Ook versterkt het hun emotionele, sociale en cognitieve ontwikkling, zelfs in de meest moeilijke omstandigheden.

Toen Hamadoun zag dat de kinderen zich meer begonnen te openen tijdens de speelsessies begonnen de puzzelstukjes in elkaar te vallen.

“Met de spellen van Right To Play leren kinderen samenwerken en met elkaar praten,” zegt hij. “Dit helpt hen veel en maakt dat ze minder stress hebben.”

STERKER WORDEN EN LEVENSVAARDIGHEDEN OPBOUWEN

Twee keer per week, na schooltijd, leidt Hamadoun psychosociale ondersteuningssessies in een veilige en gemakkelijk toegankelijke openbare ruimte.

Ze beginnen elke sessie met een onderwerp als teamwork, omgaan met stress of zelfvertrouwen. De kinderen doen een warming-up met stretchoefeningen, spelletjes en eindigen met een cooling down en kijken terug over hoe ze het onderwerp van de dag kunnen toepassen in het dagelijks leven.

Een spel dat goed in de smaak valt is ‘Raad de vorm’. Er worden tweetallen gemaakt. Met behulp van touw, stof en andere dingen maken ze een vorm waarna de andere tweetallen de vorm raden. De kinderen vinden het een leuk spel en Hamadoun vindt het mooi om te zien dat hun kennis en zelfvertrouwen erdoor groeit. “Wat ik leuk vind aan het coachen bij Right To Play is dat je altijd in contact bent met de kinderen,” zegt hij. “Ze voelen zich er erg positief door.

De kinderen voelen zich ontspannen en vinden spelen superleuk. Maar het gaat niet alleen om plezier; ze moedigen elkaar aan. Ook leren ze communiceren, problemen oplossen en elkaar vertrouwen.

“Door deze spellen leren de kinderen om te gaan met emoties en persoonlijke problemen op te lossen,” zegt Hamadoun. “Ze krijgen minder nachtmerries en ik zie dat ze minder bang en depresief zijn.”

“In Mopti zijn er geen speciale diensten beschikbaar die kinderen helpen om te groeien.”

EEN GEVOEL VAN INCLUSIVITEIT

Voor kinderen met een handicap kan het gevoel van isolatie tijdens ontheemding extra zwaar wegen. Hamadoun zag door de trainingen van Right To Play in hoe hij het beste kon omgaan met uitdagingen op het gebied van inclusie en hoe hij ook kinderen met een handicap kon betrekken bij de activiteiten.

“Er was een kind met een handicap dat niet meedeed aan onze spelletjes en de andere kinderen wilden ook niet met hem spelen,” legt Hamadoun uit. “Maar door dit spel hebben we de kinderen laten zien dat iedereen gelijk is en dat er geen verschil is tussen personen. Nu wordt hij geaccepteerd door de andere kinderen en spelen ze allemaal samen.”

Net als in ‘Lopen op Drie Benen’  leren de kinderen dat ze verder kunnen komen als ze op elkaar steunen.

“Door te spelen begonnen de kinderen samen te werken en van elkaar te houden,” zegt Hamadoun. “Door middel van Right To Play hebben we een gevoel van verbondenheid en gemeenschap gecreëerd.”

Het Empower-project wordt mede mogelijk gemaakt dankzij de steun van de Canadese overheid, via Global Affairs Canada.