Seenaa & Sabboontu halen het stigma op menstruatie eraf

Seenaa en Sabboontu leunen over een houten tafel. De één tekent een klein, langwerpig patroon op stof terwijl de ander een draad door een naald trekt. Ze knippen bijpassende vormen, naaien ze aan elkaar en zetten er een voering tussen. Dan naaien ze aan beide kanten een klein bevestigingsknoopje.

De meisjes houden hun creaties omhoog en stralen van trots. De kleurige stukjes stof met verschillende patronen, zijn herbruikbaar maandverband die ze maken op de Right To Play Girls' Club op hun school.

Seenaa en Sabboontu zijn studentbegeleiders bij de club. De meiden zijn 16 jaar en wonen in Ethiopië, een land waar 75% van de vrouwen en meisjes geen toegang heeft tot hygiëneproducten voor menstruatie. Het is een grote barrière voor onderwijs voor meisjes in hun land. Seenaa als Sabboontu weten uit ervaring hoe moeilijk het kan zijn voor een Ethiopisch meisje om naar school te gaan, met of zonder menstruatie. Ze maken de inlegkruisjes om daar verandering in te brengen.

Seenaa en Sabboontu hebben enorme uitdagingen overwonnen om naar school te kunnen gaan. Toen Seenaa jonger was, moest ze werken om haar familie te helpen onderhouden. Omdat ze overdag werkte, kon ze alleen ’s avonds naar school. En dat deed ze, maar door haar overvolle dagprogramma daalden haar cijfers.

De familie van Sabboontu had geen geld om schoolbenodigdheden zoals schriften, potloden en het verplichte schooluniform te kopen. Ondanks de armoede zegt Sabboontu een goede leerling te zijn geweest: "Ik had hoop." Maar die hoop verdween toen ze als jonge tiener bij familie moest wonen en zich zonder de juiste gegevens niet kon inschrijven op haar nieuwe school voor de juiste klas. Haar enige optie was om opnieuw te beginnen in groep 3.

Veel meisjes in Ethiopië hebben te maken met misbruik en daarnaast is het er vaak onveilig. Scholen hebben zelden gescheiden ruimtes zoals toiletten en de wandeling naar school is gevaarlijk. Vooral in landelijke gebieden waar Seenaa en Sabboontu wonen, komt ontvoering voor kindbruiden voor. Het aantal gedwongen huwelijken op jonge leeftijd neemt toe doordat Ethiopiërs worstelen met de sociale, politieke en economische gevolgen van gebeurtenissen zoals de COVID-pandemie.

Ondanks deze uitdagingen gaan beide meisjes weer naar school. Seenaa volgt dagelijks lessen en Sabboontu is overgegaan naar de middelbare school. "Ik ben blij dat ik weer naar school kan, ondanks alle problemen”, zegt Sabboontu.

De meisjes willen geen enkele lesdag meer missen. Helaas komt menstruatieverzuim vaak voor. Door het stigma op menstruatie bereiken veel meisjes de puberteit met weinig informatie over wat er met hun lichaam gebeurt. Ongeveer 50% van de meisjes op het platteland van Ethiopië mist lessen tijdens de menstruatie.

In 2022 sloten Seenaa en Sabboontu zich aan bij een meidenclub die met steun van hun lerares Sisay Wesene en Right To Play op hun school was opgericht. De Girl's Club houdt zich bezig met menstruele hygiëne en heeft zelfs een aparte ruimte voor Seenaa en Sabboontu ingericht waar ze hun herbruikbare maandverband kunnen naaien. Het is een vrolijke, veilige ruimte waar leden samenkomen voor activiteiten en waar leerlingen meer kunnen leren over onderwerpen waar een taboe op rust. Achter een gordijn ligt een matras waar studenten privacy hebben en even tot rust kunnen komen tijdens hun menstruatie.

"Er zijn meisjes die er niets over weten," zegt Sabboontu. "Wij zijn de eersten met wie ze erover praten.” De club heeft nu meer dan 240 leden, waaronder meisjes en jongens. Sisay, Sabboontu en Seenaa kregen training over spelletjes die gendergelijkheid en zelfvertrouwen bevorderen. Ook leerden ze hoe ze gesprekken kunnen beginnen over onderwerpen zoals menstruatie en seksuele gezondheid. "Doordat we nu een aparte ruimte hebben, voel ik me zekerder om naar school te gaan tijdens mijn menstruatie”, zegt Seenaa. "En dat geldt ook voor andere leerlingen."

Lerares Sisay noemt de meisjes een inspiratie voor iedereen: "Ze zijn rolmodellen, niet alleen op school maar ook op de Girl's Club," zegt ze. "Ze delen hun eigen levenservaring met anderen. Ik denk dat ze nog veel zullen bereiken."

Right To Play richt sinds 2020 meidenclubs op in Ethiopië, Libanon, Mali, Mozambique, de Palestijnse Gebieden en Tanzania als onderdeel van het vijfjarige Enhancing Quality and Inclusive Education (EQIE) programma. EQIE wordt gefinancierd door NORAD en heeft als doel de leerprestaties van alle leerlingen te verbeteren, en de mogelijkheden om naar school te gaan voor meisjes en kinderen met een handicap te vergroten. Op dit moment zijn er op 36 scholen in Ethiopië door Right To Play opgerichte meidenclubs, waaraan gezamenlijk meer dan 2650 leerlingen deelnemen.

Het vertrouwen dat beide meisjes hebben opgebouwd met Sisay speelt een belangrijke rol. "Ik ben niet alleen een leerkracht voor de kinderen, maar ook een moeder en oudere zus", zegt Sisay. "We hebben contact met hun ouders over wat er in hun leven gebeurt. En de leerlingen waarderen het echt.” Sabboontu vertelt: "Als ik bij haar ben, word ik getroost. Ik bewonder haar enorm.” Seenaa voegt daar aan toe: "Ik ben mevrouw Sisay erg dankbaar, ik kan haar over al mijn problemen vertellen en zij helpt me een oplossing te vinden.”