Ontmoet Aminata: een inspirerende leider

In Mopti, Mali, zit een groep lokale stamhoofden en gemeenschapsleiders samen in de schaduw van een grote boom, diep in discussie.

Het zijn allemaal mannen, behalve één: Aminata. Gekleed in levendig roze en blauw houdt ze de aandacht van de groep vast terwijl ze spreekt over het belang van schoolgaande kinderen - vooral meisjes en kinderen met een handicap.

Aminata is de voorzitter van een collectief van zeven kampen voor intern ontheemden die een community-based organization (CBO) vormen. CBO's zijn georganiseerd en worden geleid door bewoners en houden zich bezig met zaken die van invloed zijn op hun gemeenschap. Met steun van Right To Play zet Aminata's organisatie zich in om gevluchte kinderen terug op school te kijgen in Mopti. Want dat is niet altijd even makkelijk.

Het conflict in Mali heeft al bijna 400.000 mensen van huis en haard verdreven en zorgt ervoor dat kinderen niet naar school kunnen. Scholen zijn dicht of het is simpelweg te gevaarlijk om er naartoe te reizen. Ook factoren zoals armoede, gedwongen huwelijken en kinderarbeid, die meer voorkomen in tijden van crisis, weerhouden kinderen ervan om terug naar school te kunnen.

Meer dan 1.700 scholen in het hele land zijn gesloten als gevolg van dreiging door gewapende groepen, een gebrek aan infrastructuur en schoolmaterialen, en een tekort aan personeel, waaronder leraren die ook hun klaslokalen moeten verlaten op zoek naar veiligheid. Al dit zorgt ervoor dat meer dan 2,3 miljoen kinderen in Mali niet naar school gaan, en meer dan 50% van de jongeren analfabeet is.

Getroffen door het aanhoudende geweld, ontvluchtte Aminata in 2019 ook haar geboortedorp. Zij en haar familie hadden te kampen met een tekort aan voedsel, kleding en huisvesting en met gezondheidsproblemen. En ze wist dat ze niet alleen was.

"Het waren al deze moeilijkheden die me motiveerden om een organisatie op te richten om de gemeenschap te helpen, vooral kinderen," zegt Aminata.

Lokaal leiderschap voor blijvende verandering

Na haar aankomst in Mopti startte Aminata haar CBO om ervoor te zorgen dat ontheemde kinderen toegang krijgen tot kwaliteitsonderwijs. De ervaring en expertise van de leden van haar organisatie maken de groep een krachtige partner voor het EMPOWER-project van Right To Play. EMPOWER, gefinancierd door de Canadese overheid via Global Affairs Canada, is opgezet om geletterdheid en levensvaardigheden te verbeteren voor door conflicten getroffen kinderen. Het project richt zich vooral meisjes en kinderen met een handicap - in de leeftijd van zes tot twaalf jaar in de Malinese regio's Mopti en Gao.

Via EMPOWER ondersteunt Right To Play CBO’s die zijn opgezet door intern ontheemden en vrouwen om het project lokaal te leiden. Er worden trainingen georganiseerd over onderwerpen als vrouwelijk leiderschap, administratieve procedures, participatieve benaderingen om de behoeften van de gemeenschap in kaart te brengen en de spelend-leren methode, om de CBO's te versterken in hun werk en hun impact te vergroten.

Aminata en haar collega’s zijn de mensen ter plaatse die bij de leiders van de gemeenschap pleiten voor het recht van gevluchte kinderen op kwaliteits, speels en genderbewust onderwijs. Ze begrijpen lokale uitdagingen en anticiperen op kansen en brengen kritische, vaak ondervertegenwoordigde, perspectieven in besluitvormingsprocessen. Zij zijn aanwezig in de gemeenschap en bevoegd om beslissingen te nemen en dragen verantwoordelijkheid voor de resultaten van het project om blijvende verandering te creëren.

Tot nu toe hebben Aminata en haar team 258 kinderen geregistreerd die een geboorteakte nodig hadden en 100 van deze belangrijke documenten uitgereikt. Veel kinderen in Mali, waaronder intern ontheemden, hebben geen toegang tot originele geboorteakten als gevolg van verhuizing en verlies. Zonder deze documenten kunnen veel kinderen niet naar school.

In totaal zullen dankzij de inspanningen van de organisatie 273 kinderen zich opnieuw inschrijven voor het komende schooljaar.

Dankzij de samenwerking met Right To Play kunnen de leerlingen, als ze naar school gaan, spelend leren onder leiding van getrainde leraren en schoolleiders. De kracht van spelen is ook voelbaar buiten het klaslokaal, waar vrijwillige coaches honderden kinderen, ouders en leden van de gemeenschap hebben betrokken bij sessies die het bewustzijn over het belang van het naar school sturen van kinderen, met name meisjes, te vergroten.

EEN ROLMODEL VOOR MEISJES IN DE GEMEENSCHAP

Aminata zegt dat het belangrijkste obstakel in haar werk is om ouders het belang van onderwijs voor meisjes te laten inzien.

Minder dan 74% van de meisjes in Mali is ingeschreven in het basisonderwijs (tegenover 86% van de jongens), en dat aantal daalt tot 15% in het voortgezet onderwijs.

"Elke dag ga ik naar de school om te controleren of de leerlingen aanwezig zijn," zegt ze. Als een kind afwezig is, vraagt Aminata informatie aan het buurthoofd of bezoekt ze de familie van het kind om uit te zoeken waarom ze niet in de klas zijn.

"Vaak zijn het de meisjes die afwezig zijn, dus maak ik ouders bewust van het belang van onderwijs voor meisjes door uit te leggen dat een opgeleid meisje de leider van een grote organisatie kan worden en kan bijdragen aan de vrede en welvaart van een hele gemeenschap."

Genderongelijkheid is niet beperkt tot scholen in Mali, dat een van de snelst groeiende bevolkingen ter wereld heeft. Het land staat op 188e van de 193 landen op de Gender Inequality Index van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties. In Mopti worden de rechten van vrouwen en meisjes beperkt door een sterk patriarchale cultuur en hebben meisjes te maken met onderdrukkende gendernormen die bijdragen aan schadelijke praktijken zoals gedwongen huwelijken, gendergerelateerd geweld en genitale verminking van vrouwen.

Als gerespecteerd leider in haar gemeenschap bestrijdt Aminata veel van de negatieve stigma's waar vrouwen en meisjes in Mopti en in het hele land mee te maken hebben.

"Voorheen was het zeldzaam om een vrouw aan het hoofd te zien van een organisatie die bestond uit lokale stamhoofden, locatiemanagers en traditionele gemeenschapsleiders ... Dankzij de Right To Play-training hebben de mannen de waarde van vrouwen begrepen en het belang om met ons samen te werken."

De impact is niet alleen op het niveau van leiderschap. Aminata erkent hoe belangrijk het is om een rolmodel te zijn voor meisjes in de gemeenschap.

"Soms zijn de meisjes onder de indruk als ze zien dat ik als leider met de mannen praat," zegt ze.

CBO's in Mopti lopen voorop bij het verbeteren van onderwijs voor ontheemde kinderen. Met leiders als Aminata aan hun zijde en de kracht van spelen, leren jonge Malinezen de vaardigheden die ze nodig hebben om een betere toekomst voor zichzelf en een veiligere, stabielere toekomst voor hun land op te bouwen.

Het EMPOWER-project wordt mogelijk gemaakt door de steun van de Canadese overheid via Global Affairs Canada.