Er heerst een opgewonden sfeer onder Martha (18) en haar vriendinnen. De vier meiden hebben zich verzameld onder een mangoboom in Yipelagu, een gemeenschap in het noorden van Ghana. Voor het eerst sinds de corona-uitbraak en de daaropvolgende schoolsluiting krijgen zij bijles van een speciaal door Right To Play getrainde vrijwilliger. Martha: “Ik ben zo blij, ik dacht dat ik voorgoed moest gaan werken.”

Vandaag staat wiskunde op het programma. De door Right To Play getrainde leerkracht geeft op vrijwillige basis bijles. Hij heeft een tas vol boeken en spelletjes meegenomen zodat de jongeren op een leuke en effectieve manier de lesstof onder de kniekrijgen. Martha, Abiba, Mariama en Georgina hadden weinig hoop dat ze ooit weer les zouden krijgen. Thuisonderwijs was voor hen geen optie; dat konden hun ouders niet betalen.

Na maanden van thuis zitten, besloten de meisjes uit frustratie en verveling naar Accra, de miljoenenhoofdstad van Ghana, af te reizen om werk te zoeken. Martha kende een ouder meisje dat al voor de coronapandemie met school was gestopt om in de stad te gaan werken als ‘kayayei’ (drager). Eerlijk gezegd was Martha jaloers op haar, omdat zij haar eigen geld verdiende en zo haar familie kon helpen.

In Ghana werken naar schatting meer dan 160.000 kinderen als drager, voornamelijk in de grote steden. Daaronder zijn ook veel ongeschoolde (migranten) meisjes die dag in dag uit voor een kleine vergoeding de zware last van handelaren dragen of de boodschappen van mensen die inkopen doen. Deze kinderen pakken alles aan om te kunnen overleven. Sinds de uitbraak van corona en de daardoor stijgende armoede zijn er steeds meer werkende kinderen bijgekomen.

Ook Martha en haar vriendinnen pakten hun tas en vertrokken richting het busstation om hun geluk te beproeven in Accra. Op het busstation liepen zij de leraar Alhassan tegen het lijf. Hij had al snel door wat de meisjes van plan waren. Hij wist dat als zij op de bus zouden stappen, zij nooit meer terug zouden gaan naar school. Dankzij een speciale training van Right To Play weet hij de risico’s op kinderarbeid te herkennen en welke kinderen daar kwetsbaar voor zijn. “Toen ik van hun plan hoorde, vroeg ik ze eerst met mij mee te gaan naar hun ouders om te praten.”

Terug in het dorp vertelde Alhassan de meisjes en hun ouders over het speciale leerprogramma dat Right To Play direct na de schoolsluiting in maart 2020 heeft opgezet. In vijf regio’s in het land zijn meer dan 500 leerkrachten getraind in onze spelend-leren methode en krijgen sindsdien ruim 4.000 kinderen aanvullend onderwijs in hun buurt. Deze gratis lessen zijn zo ontworpen dat kinderen ook thuis verder kunnen werken aan hun reken- en taalvaardigheid. Zo is voorkomen dat kinderen een (grote) leerachterstand hebben opgelopen of zijn gaan werken. Als de scholen weer allemaal open gaan, kunnen de meisjes makkelijk instromen.

“Hun ouders waren blij verrast toen ik ze over dit leerprogramma vertelde. Ze konden het eerst niet geloven dat deze lessen gratis waren”, vertelt Alhassan. De leraar wist hen tegelijkertijd te overtuigen dat het niet in het belang van hun dochters was om te stoppen met school en te gaan werken. Ayisha, de moeder van Martha, is zo blij voor haar dochter: “De hulp van Alhassan kwam net op tijd. Ik had haar nooit naar de stad laten gaan als ik eerder over de activiteiten van Right To Play had gehoord.”

De meisjes waren ontzettend blij dat ze in de buurt les kregen van de vrijwillige leraren, Martha: “We kregen weer hoop dat we uiteindelijk terug zouden gaan naar school. De leraren waren heel goed, ze hebben ons zoveel dingen geleerd, bijvoorbeeld over grammatica.”

Nu de scholen weer opengaan, zijn Martha, Abiba, Mariama en Georgina dolgelukkig dat ze weer samen in de schoolbanken zitten, echt les krijgen en in de pauze met hun klasgenoten kunnen spelen. Ze weten nu nog beter hoe belangrijk het is om je diploma te halen, daarom zijn zij een actie gestart om leeftijdsgenoten ervan te weerhouden met school te stoppen om te gaan werken. “Telkens als we horen van kinderen dat zij dat van plan zijn, dan gaan we met ze praten en leggen we uit dat onderwijs juist de manier is om verder te komen in het leven”, vertelt Martha trots.